تنوع و تعدد تعاریفی که در باب تربیت مطرح شده است بیش از هرچیز حاکی از درهم تنیده­گی و چند ساحتی بودن امر تربیت می‌باشد.این مساله ناشی از شخصیت عظیم انسان است که از چنان ژرفا و عمقی برخوردار است که هرگز نباید و نمی توان آنرا در یک زاویه ومنظر خاص منحصر و محدود نمود به همین دلیل امور مربوط به انسان از قبیل غریزه، فطرت، تربیت و... نه تن‌ها در یک یا چند تعریف باز نموده نمی شود بلکه اساسا به گون‌های ‌هستند که تن به تعریف حقیقی نمی دهند و این موجب می‌گردد که در این حوزه‌، هرگز گرفتار کلی گویی‌‌های مبهم نشویم آنچه مهم است این است که در حد امکان تعریف جامعی را ارائه کنیم که محدوده وسیعتری از شخصیت گسترده و عمیق آدمی را در برگیرد. آنچه ما را در این باب یاری می‌رساند تصویر انسانی است که از منظر دین معرفی و تبیین شده است و بعنوان «انسان شناسی دینی» تاثیر مستقیمی در تعریف تربیت اسلامی دارد. 

کلمه تربیت در لغتنامه المنجد به معنای نشو و نما دادن، زیاد کردن‌، برکشیدن و مرغوب ساختن آمده و معادل کلمه انگلیسی Education به معنای پرورش و رشد جسمی و غیر جسمی است که در فارسی به آموزش و پرورش ترجمه شده است. راغب اصفهانی نیز در مفردات این واژه را از ریشه «رْبْوّ» به معنی زیادت و فزونی‌، رشد و برآمدن آورده وکاربرد‌های گوناگون از این ریشه را به همین معنا دانسته است.

           وضع انسان معاصر و پیچیدگی‌‌های موجود در روابط و ساختار زندگی او، به همان اندازه که امر پرورش و تربیت را دشوار نموده، بر اهمیت و ضرورت آن افزوده است. این ضرورت و اهمیت در صورتی برجستگی خود را باز می‏یابد که به تنگنا‌های مهیبی که در افق حیات انسان امروز خودنمایی می‏کنند توجه کرده و نسبت به ریشه‏‌ها و پیامد‌های سهمگین آن بصیرت یابیم.

فرو ریختن مبانی ارزش‌‌ها و از هم پاشیده شدن زیرساخت‌های اخلاق، سیطره رسانه‏‌ها و به حاشیه رفتن معنویت و عناصر اصیل حیات، دگرگونی‌های عظیمی را در جهان بینی و نگرش‌های انسان معاصر پدید آورده و در نتیجه اخلاق، معنویت و هویت و وضع روحی و روانی او را با چالش‌های بنیان سوزی روبرو ساخته است. رویارویی با چنین بحران‌‌های مسلطی، به شالوده‏‌های بسیار عمیق و دقیق نظری و معرفتی وابسته است به نحوی که بر اساس آن بتوان مواضع و راهکار‌های منطقی و مناسبی را اتخاذ نمود و الا هر نوع فعالیت و دیدگاه خام و شتاب‌زد‌های که بر این شالوده‏‌ها استوار نباشد، جز به تحکیم وضع بحران زده امروز نمی‏انجامد.

تربیت به معنای عام کلمه هر گونه تلاشی را که در راستای جهت‌دهی به رفتارها, باورها و نگرش‌های افراد انسانی انجام می‌پذیرد   در بر می‌گیرد. 

ضرورت کار نظری و بنیادین در عرصة فرهنگ و تربیت بسیار روشن بوده و نیازی به توضیح ندارد؛ همان‌طور که تلاش برای ایجاد جامعه‌ای برخوردار از سلامت و پوینده مسیر کمال, نیازمند فعالیت عملی و کوشش بی‌دریغ دغدغه‌مندان این مهم است, به موازات آن, کوشش‌های فکری و پژوهش‌های نظری فراوانی لازم است, تا این امر به ثمر نشیند.

غفلت از اهمیت و ضرورت تحقیق, پیامدهای گران‌بار و تلخی را موجب می‌گردد و در بسیاری موارد تلاش فعالان را بی‌اثر یا به جهتی رهنمون می‌سازد که دقیقاً عکس آن چیزی است که در نظر داشته‌اند.

البته این سخن بدان معنا نیست که از اهمیت فعالیت‌هایی که صبغه عملی دارد غفلت شود بلکه در واقع آنچه در نهایت مهم است اجرایی کردن و به مرحله عمل درآوردن پژوهش‌های انجام شده و به‌کارگیری آنها در عرصه عملی است که در غیر این صورت، تحقیقات نظری کارامدی خود را از دست می‌دهند.  

        زندگی در فضای چند فرهنگی مسائلی را به وجود می‌آورد که ضرورت و اهمیت پرداختن به ابعاد مختلف تربیت و فرهنگ را دو چندان می‌سازد. از این نظر دانش‌پژوهان مرکز جهانی موقعیت ویژه‌ای دارند که باید جوانب مختلف آن‌ مورد بررسی و کاوش قرار گیرد.

بنابراین افزون بر تحقیقات پایه‌ای و نظری  و همین‌طور بررسی مراحل اجراییِ بایسته در هر فعالیت فرهنگی و تربیتی، پژوهش‌های تازه‌ای لازم است که به مسائل خاص این دست افراد که در شرایطی دیگرگونه به‌سر می‌برند پاسخی مناسب داده شود.

زیستن در کنار فرهنگ‌های دیگر امتیازات مهمی هم دارد : آشنایی با دیگر فرهنگ‌ها، امکان مقایسه بین فرهنگ‌های مختلف، تعامل بین فرهنگی و ... از جمله مواردی هستند که در چنین شرایطی مجال بروز می‌یابند.

در چنین فضایی می توان از این فرصت گران‌بها استفاده کرد و نحوه تعامل با فرهنگ‌های گوناگون را در مقیاسی کوچک مطالعه و بررسی کرد. 

انتشار مجله راه تربیت به عنوان نخستین گام اساسی در طی این مسیر دشوار و ارزش‌مند، می‌کوشد تا حد امکان فضایی مطلوب برای پژوهش‌های فرهنگی- تربیتی به وجود آورده و به سؤالات این حوزه از فعالیت‌های انسانی پاسخ دهد. 

معنا شناسی تربیت
گذری بر تربیت و انسان معاصر
در راه تربیت